Η εκκλησία του Ταξιάρχη Μεστών είναι μια από τις παλαιότερες χριστιανικές εκκλησίες της νότιας Χίου αν όχι και η παλαιότερη. Η ακριβή χρονολογία κατασκευής της δεν είναι γνωστή αλλά εκτιμάται περίπου στο 1412 μ.Χ. Βρίσκεται στην περιοχή «Κασούλα» εντός του σημερινού Μεσαιωνικού οικισμού των Μεστών. Στην αρχή ήταν μικρός, καμαροσκέπαστος, μονόκλιτος αλλά όταν χρειάστηκε να καλύψει τις λατρευτικές ανάγκες όλου του χωριού επεκτάθηκε σε δίκλιτο με ενιαία στέγη και σταυροθόλια στο βόρειο κλίτος. Η επέκταση έγινε το 1794.

Εσωτερικά το παλαιό τμήμα του ναού κοσμούσαν τοιχογραφίες αξιόλογες που δυστυχώς το 1822, στη μεγάλη "σφαγή της Χίου" από τους Τούρκους, υπέστησαν ανεπανόρθωτη καταστροφή. Επειδή και ολόκληρος ο ναός τότε υπέστη σοβαρές βλάβες ανακαινίσθηκε το 1833. Αξιοθαύμαστο είναι το τέμπλο του ναού. Πρόκειται για ένα σπάνιο και άριστο δείγμα της Χιώτικης Ξυλογλυπτικής με ημερομηνία κατασκευής 14 Απριλίου 1833. Αποτελείται από κορμούς καρυδιάς και είναι εξ ολοκλήρου χειροποίητο φέροντας παραστάσεις από την Παλαιά και την Κοινή Διαθήκη. Στο πιο ψηλό σημείο κάτω από το σταυρωμένο Χριστό στη βάση του σταυρού διακρίνονται τα εργαλεία που χρειάστηκαν για τη σταύρωση: η σκάλα, η τανάλια, το σφυρί. Στην αμέσως επόμενη προς τα κάτω ζώνη διακρίνονται παραστάσεις από την Καινή Διαθήκη. Από τα αριστερά προς τα δεξιά: Ο Χριστός και οι δώδεκα μαθητές του, η σταύρωση, η αποκαθήλωση, η ανάσταση. 
Πάνω από την κεντρική πύλη του ιερού μια εντυπωσιακή σε κατασκευή και τολμηρή σε σύλληψη παρουσία: ο ήλιος. Και είναι πράγματι τολμηρή η έμπνευση του καλλιτέχνη, αφού η Χριστιανική λατρεία είναι πολύ επιφυλακτική σε αναφορές που θυμίζουν σύμβολα ειδωλολατρικά. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι έχει συμβολικό χαρακτήρα και δηλώνει το φως της Χριστιανικής πίστης. Το κάτω μέρος του τέμπλου κοσμούν σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη. Από αριστερά προς τα δεξιά: Το προπατορικό αμάρτημα, όπου διακρίνονται οι φιγούρες του Αδάμ και της Εύας, το φίδι, το μήλο. Η εκδίωξη από τον Παράδεισο, όπου ο Αδάμ και η Εύα περνούν την πύλη του Παραδείσου κλαίγοντας. Η θυσία του Αβραάμ, όπου διακρίνονται ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, ο Άγγελος που αποτρέπει τη σφαγή του Ισαάκ και το πρόβατο που παίρνει τη θέση του παιδιού για να θυσιαστεί. Στον απέναντι από το τέμπλο τοίχο είναι ζωγραφισμένος ο δικέφαλος αετός. Αυτό μαρτυρεί κάποιο πατριαρχικό προνόμιο του ναού. Τα γύρω από το ναό κτίσματα μέχρι το "προσκύνημα" είναι οργανικά δεμένα με αυτόν. Φαίνεται ότι το κτιριακό αυτό συγκρότημα ήταν ένα μοναστήρι που είχε τη δική του ξεχωριστή αμυντική θωράκιση.